คำสั่งดอส ( DOS )

คำสั่ง dos
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ DOSDOS = Disk Operating Systemแฟ้มข้อมูลและการตั้งชื่อแฟ้มข้อมูล (File and File Names)ในการตั้งชื่อแฟ้มข้อมูล DOS จะยินยอมให้ตั้งได้ไม่เกิน 8 ตัวอักษร ซึ่งอาจจะเป็นตัวเลข หรือพยัญชนะ หรือทั้งสองอย่างปนกันก็ได้ แต่ในการตั้งชื่อแฟ้มข้อมูล ห้ามใช้สัญลักษณ์ต่อไปนี้ คือ* ? . \ " / [ ] : – < > + = ; ,ในชื่อไฟล์จะต้องไม่มีที่ว่างอยู่ในชื่อในชื่อแฟ้มข้อมูลควรจะมีส่วนขยาย (extension) ด้วย เพื่อใช้บอกชนิดของแฟ้มข้อมูลนั้นๆซึ่งส่วนขยายนี้ อาจจะมี 1 หรือ 2 หรือ 3 ตัวอักษรก็ได้ แต่ไม่เกิน 3 ตัวอักษรเวลาตั้งชื่อแฟ้มข้อมูล ก็ให้ใส่ . (จุด) คั่นระหว่างชื่อแฟ้มข้อมูลและส่วนขยาย ดังตัวอย่างTEXT.BAK 90PRICES.WK1 LETTER.DOC CUSTOMER.DBF AUTOEXEC.BAT COMMAND.COM CUPRINT.EXEชนิดของคำสั่ง DOSคำสั่งของ DOS มี 2 ประเภท คือ1. คำสั่งภายใน (Internal Command) เป็นคำสั่งซึ่งจะถูกอ่านเข้ามาในเครื่องคอมพิวเตอร์ เมื่อ DOS ถูก Loaded เข้ามา คำสั่งเหล่านี้จะจะทำงานได้ทันทีโดยไม่ต้องมีไฟล์อยู่ คำสั่งภายใน ได้แก่DIR , COPY , DELETE , REN , TYPE , MD , CD , RD , CLS , DATE , TIME , VER2. คำสั่งภายนอก (External Command) คำสั่งเหล่านี้จะต้องมีโปรแกรมอยู่ในดิสก์ เมื่อคำสั่งถูกเรียกใช้งาน DOS จะทำการค้นหาบนแผ่นดิสก์และอ่านคำสั่งเข้าไปในหน่วยความจำแล้วจึงทำงาน คำสั่งภายนอก ได้แก่CHKDSK, DISKCOPY, FORMAT, UNFORMAT, RESTORE, LABEL, UNDELETE เป็นต้นถ้าผู้ใช้สั่งงาน โดยใช้คำสั่งที่ไม่มีใน DOS หรือพิมพ์คำสั่งผิด เครื่องจะบอกว่าBAD COMMAND OR FILENAMEการใช้คำสั่งเดิม ( Repeat Commands ) ผู้ใช้สามารถเรียกคำสั่งที่เพิ่งสั่งให้เครื่องทำงานล่าสุด มาใช้ได้อีกอย่างรวดเร็ว โดยใช้คีย์พิเศษ ดังนี้[F3] = เรียกคำสั่งล่าสุดมาทั้งหมด[F1] = เรียกคำสั่งล่าสุดมาทีละ 1 ตัวอักษรการใช้ WILD CARD CHARACTERSเป็นสัญลักษณ์ที่สามารถใช้แทนชื่อไฟล์ได้ในคำสั่ง DOS ได้แก่? - ใช้แทนตัวอักษรใดๆก็ได้ 1 ตัว ที่อยู่ในตำแหน่งนั้น ของชื่อไฟล์ หรือส่วนขยาย* - ใช้แทนจำนวนตัวอักษรทั้งหมด ในชื่อไฟล์ หรือส่วนขยายDOS COMMANDก. คำสั่งภายใน (Internals Command หรือ RAM-Resident)คำสั่งเหล่านี้จะรวมอยู่ในไฟล์ที่ชื่อ COMMAND.COM ซึ่งจะถูกเรียก (loaded) เข้าสู่หน่วยความจำ RAM ของเครื่องคอมพิวเตอร์ทุกครั้งที่เปิดเครื่องครั้งแรก (หรือเรียกว่า Boot เครื่อง) ด้วย DOSคำสั่งที่จัดว่าเป็นคำสั่งภายใน ได้แก่1. DIRหน้าที่ เป็นคำสั่งที่ใช้สำหรับแสดงรายชื่อไฟล์ที่มีอยู่ในดิสก์ ออกทางจอภาพ ดังตัวอย่างC:\>DIR สั่งให้เครื่องแสดงไฟล์ทั้งหมดจากแผ่นในไดรว์ C:C:\>DIR D: สั่งให้เครื่องแสดงไฟล์ทั้งหมดจากแผ่นในไดรว์ D:C:\>DIR/P  สั่งให้เครื่องแสดงทีละหน้า (Page) แล้วหยุดรอ จนกว่าจะมีการกดคีย์ใดๆC:\>DIR/W  สั่งให้เครื่องแสดงชื่อไฟล์บรรทัดละ 5 ไฟล์ (wide)C:\>DIR *.EXE  แสดงทุกไฟล์ที่มีส่วนขยาย (หรือ นามสกุล) เป็น EXEC:\>DIR S*.*  แสดงทุกไฟล์ที่ชื่อขึ้นต้นด้วยอักษร S นามสกุลอะไรก็ได้C:\>DIR A*.*  แสดงทุกไฟล์ ที่ชื่อขึ้นต้นด้วยอักษร A นามสกุลอะไรก็ได้2. COPYหน้าที่ ทำการคัดลอกไฟล์ 1 ไฟล์ หรือมากกว่าไปยังแผ่นดิสก์แผ่นเดียวกัน หรือแผ่นอื่นตัวอย่างC:\>copy test.txt D: หมายถึง คัดลอกไฟล์ชื่อ test.txt จาก C: ไปไว้ที่ D: โดยใช้ชื่อเดิมC:\>copy test.txt A:final.txt หมายถึง คัดลอกไฟล์ชื่อ test.txt จาก C: ไปไว้ที่ A: โดยให้เปลี่ยนชื่อเป็น final.txtC:\>copy test1.txt final.txt หมายถึง คัดลอกไฟล์ชื่อ test1.txt ไปยังไฟล์ชื่อ final.txt และเก็บไว้ในแผ่นเดียวกัน คือแผ่น C:C:\>copy cw.bat prn: หมายถึง การคัดลอกไฟล์ cw.bat ไปออกทางเครื่องพิมพ์C:\>copy A:s*.* หมายถึง การคัดลอกไฟล์ทุกไฟล์ที่ขึ้นต้นด้วยอักษร S ใน drive A: มาไว้ใน drive C:3. DELETEหน้าที่ ลบไฟล์ หรือโปรแกรมออกจากแผ่นดิสก์ บางครั้งมีไฟล์หรือโปรแกรมที่ไม่ต้องการแล้ว ถ้าต้องการให้มีเนื้อที่ว่างในแผ่นดิสก์ ก็สามารถลบออกโดยคำสั่งนี้ ดังตัวอย่างC:\>del A:basic.com หมายถึง ให้ลบไฟล์ชื่อ basic.com ใน drive A:C:\>del qbasic.com หมายถึง ให้ลบไฟล์ชื่อ qbasic.com ใน drive C:C:\>del A:*.exe หมายถึง ให้ลบไฟล์ใน drive A: ทุกไฟล์ที่มีส่วนขยาย (นามสกุล) เป็น exeC:\>del f*.* หมายถึง ให้ลบไฟล์ที่ขึ้นต้นด้วยอักษร F ทุกไฟล์C:\>del B:*.* หมายถึง ให้ลบไฟล์ทุกไฟล์ที่มีอยู่ใน drive B: ออกให้หมด เมื่อมีการใช้คำสั่งนี้ เครื่องจะปรากฏคำถาม ดังนี้ Are you sure (y/n)? ถ้าต้องการลบก็กด Y แต่ถ้าไม่ต้องการให้กด Nก่อน ใช้คำสั่งนี้ต้องแน่ใจว่า เราสั่งถูกต้องแล้ว เพราะถ้าสั่งผิดข้อมูลจะถูกลบ หมด4. REN (Rename)หน้าที่ ทำการเปลี่ยนชื่อไฟล์ให้เป็นชื่อใหม่ ดังตัวอย่างC:\>ren old.exe new.com หมายถึง ให้เปลี่ยนชื่อไฟล์ จากชื่อ old.exe เป็น new.com5. MD (Make Directory)หน้าที่ สร้าง Sub directory ขึ้นมาใหม่ เพื่อเก็บข้อมูลที่เป็นเฉพาะอย่าง เช่น ต้องการจะสร้างSubdirectory สำหรับเก็บข้อมูลไว้ชั่วคราว ชื่อ TEMPO ก็สามารถจะสร้างดังนี้C:\>md tempo 6. CD (Change Directory)หน้าที่ เปลี่ยนเข้าไปยัง Sub directory ที่ต้องการ หรือออกจาก sub directory มายัง RootDirectory เช่น ถ้าเราต้องการจะเข้าไปใน Sub directory ชื่อ TEMPO ก็สั่งC:\>cd\tempo หน้าจอก็จะปรากฏC:\TEMPO>ถ้าต้องการจะออกจาก Sub directory ชื่อ TEMPO มายัง Root directory ก็สั่งC:\TEMPO>cd\ 7. RD (Remove Directory)หน้าที่ ลบ Sub directory ที่ไม่ต้องการแล้ว แต่การจะใช้คำสั่งนี้ได้ จะต้องแน่ใจว่าภายในSub directory ที่จะลบ จะต้องไม่มีไฟล์หรือข้อมูลใดๆเหลืออยู่ เช่น สมมติว่า เราต้องการจะลบSub directory ชื่อ TEMPO ก่อนอื่นเราจะต้องเข้าไปใน Sub directory นี้เสียก่อน แล้วทำการลบไฟล์ทุกๆไฟล์ที่มีอยู่ออกให้หมด แล้วกลับออกมาที่ Root directory จากนั้นจึงจะใช้คำสั่ง RD นี้ได้ ดังนี้C:\>rd tempo 8. CLS (Clear Screen)หน้าที่ ลบหน้าจอ เมื่อใช้คำสั่งนี้ หน้าจอจะว่าง เหลือเฉพาะ C:\> (ถ้าขณะนั้นเครื่องทำงานอยู่ที่ drive C:) การใช้คำสั่งใช้ดังนี้C:\>cls 9. DATEหน้าที่ ใช้สำหรับกำหนด วัน เดือน ปี ที่เป็นปัจจุบันไว้ในหน่วยความจำของเครื่องC:\>DATE หน้าจอจะปรากฏข้อความCurrent Date Friday 01-05-1996Enter new Date (mm-dd-yy)ให้ใส่ เดือน วันที่ และปี ค.ศ. ที่ต้องการเปลี่ยนตามรูปแบบ แล้วกด Enter แต่ถ้าไม่ต้องการเปลี่ยน ก็ให้กด Enter ผ่าน10. TIMEหน้าที่ เป็นคำสั่งสำหรับใช้กำหนดเวลาที่เป็นปัจจุบันก่อนการทำงาน ซึ่งจะทำให้เราทราบได้ว่า การแก้ไขข้อมูลครั้งล่าสุดได้กระทำเมื่อไรC:\>TIME หน้าจอจะปรากฏข้อความCurrent Date Friday 01-05-1996Enter new Date (mm-dd-yy)Current Time is 00:45:50Enter new time (hh:mm:ss)ให้ทำการป้อนเวลาปัจจุบันตามแบบฟอร์ม เสร็จแล้วกด Enter แต่ถ้าไม่ต้องการเปลี่ยนเวลาก็กด Enterผ่าน ซึ่งหน้าจอก็จะปรากฏเครื่องหมาย C:\>11. VERหน้าที่ ใช้สำหรับตรวจสอบดูว่า DOS ที่เราใช้อยู่เป็นรุ่นอะไร โดยการสั่งC:\>VER หน้าจอจะปรากฏข้อความว่า MS-DOS VERSION 6.2212. TYPEหน้าที่ ใช้สำหรับดูข้อมูลที่อยู่ในไฟล์ประเภท text file เช่นไฟล์ที่มีส่วนขยายเป็น .txt ,.doc, .bat , .sys ดังนี้C:\>TYPE AUTOEXEC.BAT หมายถึง ให้แสดงข้อมูลที่อยู่ในไฟล์ autoexec.bat ออกทางหน้าจอC:\>TYPE CONFIG.SYS > PRN:หมายถึง ให้แสดงข้อมูลในไฟล์ config.sys ออกทางเครื่องพิมพ์ (พิมพ์ออกกระดาษ)ข. คำสั่งภายนอก( External Commands)คำสั่งเหล่านี้จะถูกเก็บไว้เป็นโปรแกรมบนแผ่นดิสก์ ไม่รวมอยู่ในไฟล์ COMMAND.COM จะทำงานเมื่อถูกเรียกใช้ คำสั่งที่จัดเป็นคำสั่งภายนอก ได้แก่1. CHKDSK2. DISKCOPY3. FORMATแผ่นดิสก์ที่ซื้อมาใหม่นั้น จะคล้ายคลึงกับตึกที่ถูกสร้างเสร็จใหม่ๆ มีลักษณะเป็นเนื้อที่โล่งกว้าง ซึ่งถ้าเราจะทำเป็นสำนักงาน ก็ต้องมีการกั้นเป็นห้องๆสำหรับใช้งานตามวัตถุประสงค์ต่างๆ เช่น ห้องผู้จัดการห้องธุระการ เป็นต้น ซึ่งแผ่นดิสก์เปล่าที่วางขายทั่วไป ก็อยู่ในลักษณะเดียวกันคือ ยังคงเป็นเนื้อที่ว่างๆ ที่ยังไม่มีการจัดแบ่งเป็นห้องใดๆเลย ดังนั้น สิ่งแรกที่จะต้องทำกับแผ่นดิสก์เหล่านี้ก่อนที่จะนำมาใช้งานก็คือ การเตรียมแผ่นให้พร้อมที่จะเก็บข้อมูลเสียก่อน โดยวิธีการที่เรียกว่า การฟอร์แมตแผ่น (Disk Formatting) การฟอร์แมตจะเป็นวิธีการที่แบ่งเนื้อที่ในแผ่นดิสก์ออกเป็นส่วนๆในลักษณะที่เป็นวงๆ จากขอบนอกสุดของแผ่น ไปจนถึงขอบในสุด แต่ละวงนี้เรียกว่า แทรค (TRACK) โดยในแต่ละแทรคก็จะถูกแบ่งออกเป็นห้องย่อยๆ เรียกว่า เซคเตอร์ (SECTOR) ซึ่งแต่ละเซคเตอร์นี้เอง ที่จะใช้เป็นที่เก็บข้อมูล การฟอร์แมตแผ่นโดยใช้คำสั่ง FORMAT นั้น นอกจากจะใช้เตรียมแผ่นที่ซื้อมาใหม่แล้ว ยังใช้กับแผ่นที่ใช้งานเก่าได้ด้วย ซึ่งในกรณีที่นำแผ่นเก่ามาฟอร์แมตใหม่ ก็จะเป็นการลบล้างทุกสิ่งทุกอย่างที่ถูกเก็บอยู่แต่เดิมในแผ่นออกไปด้วย ดังตัวอย่างC:\>FORMAT A:  สั่งให้เครื่องทำการฟอร์แมตแผ่น AC:\>FORMAT A:/S  ฟอร์แมตแผ่น A แล้วบันทึก DOS ลงไปด้วยC:\>FORMAT B:/V  ฟอร์แมตแผ่น A และตั้งชื่อแผ่น (Volume Label)